ლურჯი საგალობელი
ზღვაო, იქნებ ფერმა შენმა მეტი გვითხრას,
ვიდრე გალობამ შენზე.
*
შენ წვიმდი, წვიმდი და შენს ტოტებზე ისხდნენ ჩიტები და
მდინარებდნენ შენი ტალღები, დიოდა ჩვენი საუბრების
ლურჯი ხანძარი დიუნების მწყურვალებაზე.
შენ წვიმდი, წვიმდი, შენ გვესტუმრე ზღვის ქაფიდან და მინ-
დვრის ყელიდან, როგორც შრიალი ოაზისების.
უთავებელი იყო ჰაერი და ნაპირებზე იწვა ზაფხული, მზეობ-
და პალმა.
ზღვა თენდებოდა.
ვინ მოგვიძღვნა ზღვის უნებლიე სიმღერები?
სახენათელო, შენ იყავი ერთ-ერთი მოწმე იმ ზაფხულის და
იმ გათენების.
*
ჯარისკაცების ხილვა ათასჯერ მობრუნებაა შენკენ, გო-
გონავ. ყავასთან ერთად მზერით ფრთხილად გსვამდი,
გოგონავ…
მოაშრიალებ უჟამობას, წურავ მზერას, შენი თითებით დამთ-
ბარ სივრცეში თავს ვერ იტყუებს სისხლი, გოგონავ…
შორს, კი, შორს ისევ _ ლურჯი ქალაქის ცისფერი ტბები ანათებენ
სევდის გედებით. თქვენ იცოცხლეთ, ხსოვნის ტაძრებო.
ტბების სულნათ სინათლეებად.
თქვენ იფხიზლეთ, ხსოვნის ტაძრებო, ჩაძირული სიმღერებით.
ამოისუნთქა მოგონებამ სინათლე ზღვების, ამომშრალია
სიცარიელე.
და თოლიების მაქმანები იჭერენ ივნისს.
ხოლო იქ, ქართა შეხვედრებთან, ჯერაც მღერის ორი ნიჟარა _
დაფერფლილიც და უჩინარიც.
*
შენი სიცილის შადრევნებმა დაამსხვრიეს ცის უხილავი ბურთ-
ულები და იღვრებოდნენ და იღვრებოდნენ ლურჯი
დღეები და შრიალებდნენ ლურჯი პალმები და იღვიძებ-
და ზღვისფერი ქვიშა.
სად იყო ცა, ან სად იყო ქვიშა,
ან საით უნდა გაგვეხედა, რომ დაგვენახა მზე ყველგანმყოფი.
შენი სიცილის შადრევნებმა დაამსხვრიეს სხეული ჩემი და აი,
უკვე ბალახში ბრწყინავს, და აი, უკვე ზღვის ფსკერზე
წვება, დასდევს თოლია და ათამაშებს პატარა ბიჭი ჩემი
სხეულის ლურჯ ნამსხვრევებს.
შენი სიცილი აგრძელებდა ქვიშას და ზაფხულს და უსასრულოდ
მაღალი პალმა უსასრულოდ მაღალი ცისკენ მილივლივებდა
მდინარესავით.
და სილურჯეში იცრიცებოდა დრო და ქრებოდა.
არ არსებობდა დრო, იმიტომ, რომ არსებობდნენ შენი თვა-
ლები.
*
და დაფრინავდნენ შენი ღიმილის ფრინველები და წკრიალებ-
და ზღვის ზედაპირზე სასახლე წვიმის. იქ მსახურობდ-
ნენ დელფინები და ულურჯესი თოლიები.
ბავშვს ვკითხეთ თუ რა ფერი ჰქონდა მზეს. მან გვიპასუხა:
ლურჯი.
და ულურჯესი თოლიები და ულურჯესი დელფინები მსახუ-
რობდნენ წვიმის სასახლეს და ულურჯესი იდგა გნიასი
სინათლის ტევრში.
და ულურჯესი თოლიები ქსოვდნენ და ქსოვდნენ ზღვის ძა-
ფებისგან შენი მზერის გზას.
იქ ირწეოდა ზღვა
და აფრებიც.
და თოლიებიც.
და ფრინველივით ფრთებდაწურული ჩქარობდა მზერა…
შემდეგ დნებოდა ზღვის ბაგეებზე შენი სხეული,
ფრთხილად დნებოდა ზღვის ბაგეებზე შენი სხეული.
და შენ იყავი ზღვა.
ლურჯი დრო არარსებული დროა.
განა კვდებიან ჩვენი თვალები, მხოლოდ კაცთა ვიცით სიკ-
ვდილი.
*
მოგონებებში ლხვებოდა წერო და ზღვებით სველი შენი მზე-
რა აკანკალებდა ქალაქის თაღებს.
თვალსაჩინო სიტყვაა “ერთხელ”, ქვიშაა მისი გემო და ფერი,
და როდესაც ვუყურებთ ქვიშას, ჩვენ ვგრძნობთ გუმანით
თუ მშობლიურ შემოდგომას როგორ სწყდება ცახცახა
წვეთი.
დაბურულია ეს სიტყვა “ერთხელ”, მის ეკლებიან ბილიკებზე
იბნევა კაცი _ გაოცებული და დაკაწრული.
მედუზები შედედებული სიზმრებია და სუნთქავენ ლურჯ სიმღერაში,
როგორც სიტყვები გამოუთქმელი.
და ცაზე ბევრად მაღალი იყვნენ შენი თვალები და ათენებდნენ
და აღამებდნენ ზაფხულს.
იძერწებოდნენ ქარის თითებით შეხვედრები და განშორებები.
მზერის გოგონავ, შენი ღიმილის ფრინველებმა მიაღწიეს შორეულ
კუნძულს _ იქ მარადი ცხოვრობს ზაფხული და
ღრებლებივით იზრდებიან გულთამხილავი ია-იები.
მზერის გოგონავ, დე, დნებოდეს პეიზაჟები, დე, ქრებოდეს წვი-
მის სასახლე, ხმებოდეს პალმა, ოღონდ ცა იყოს შენი ჩუ-
რჩული და დარჩეს ჩემთან ზაფხულის ერთი, ის ერთ-
ადერთი დღე ფრთამოტეხილ თოლიასავით.
ზღვა შეკუმშული იყო შენში და მღეროდნენ შენი თვალები,
და სისხლი, როგორც ვიღაცის სუნთქვა, ანთებდა სხეულს
ლურჯი სინათლით…
დღეს ჩემთან არის ზღვა, რომ მასწავლოს შენი ღიმილი.
1975
* * *
არა, ეს თვალები კი არ არის _
ჭრილობებია
ზღვის მარილით განბანილი.
არა, ეს მზერა კი არ არის _
ვედრებაა
უენო და დაჩოქილი.
არა, ეს დუმილი კი არ არის _
ქვითინია
სიჩუმესთან, როგორ დედასთან.
არა, ეს სიტყვები კი არ არის _
ბაგეა შენი _
დაღლილი ჩიტი.
1975
* * *
მედუზა – სიზმრის ნაფლეთია,
უხილავის ხილული სუნთქვა.
1975
* * *
იწვის მერქანი,
მიფრინავენ კვამლის ფიჭვები.
1975
* * *
მტრედი – პატარა დილა.
1975
* * *
გადაწყდა,
ყვავილი მიფრინავს პეპელასაკენ.
1975
* * *
მინდვრების შავი თვალებიდან
მოჟონავს ცხენი.
1975
უნებლიე ვედრებანი
ლომო, ნუ ჩაგვსვამ
უჩინარ გალიაში,
როცა მივხურავთ შენს გალიას.
ჩვენ იქ ვკვდებით, სადაც ვხედავთ შენს მორჩილ თვალებს
და ფეთქდება ჩვენშივე სისხლი ჩვენი.
ფრინველო ფრთხილო,
ნუ შეაჩერე ეს ქალაქი, ნუ გააბრუე მზერა მისი,
დე, მიუშვი თავის ნებაზე,
დე, იხრიალოს კვარტალებში.
შენ კი, ბალახო,
აპატიე კაცს გაცნობა შენთან,
ცას – სიმაღლე შენი,
და მაინც ჩუმად მიულოცე
დაბადება საკუთარ ღეროს.
თავს უშველე, ცხენო, თავს უშველე,
შენ გასაქცევი მინდვრებიც კი არ შეგრჩენია.
ნუ კივიხარ, თევზო, ხმელეთზე,
შეენივთე უსასრულობას,
ვითომ საწუთროს არც კი წვევიხარ.
აჟივჟივე, ჩიტუნავ, ბაღი,
სანამ კაცი სიზმრებს ეხვევა.
და მაინც ასე ნუ დაგვცინით,
ასეთი ღიმილით ნუ დაგვეძებთ,
მგლის უკანასკნელო ცრემლებო.
1975
***
წყურვილო, ჩვენო მეგობარო,
შეარიგე ადამიანები და მხეცები,
ერთი მდინარისაკენ წარუძეხ,
ერთი ხმით აღაღადე წყლის საგალობელი,
წვიმავ, გააერთიანე
მგზავრები და ხეები.
ყინვავ, შეამჭიდროვე ვარსკვლავები
სიყვარულის კოცონთან.
1975
ოდა მარცხენა ხელს
ძალიან ხშირად როცა ვწერ რამეს, მარცხენა ხელი
მოულოდნელად ამოცისკრდება სიბნელიდან და შლის, ფერფლავს
მას, რაც მარჯვენამ დაწერა, ანდა ცდილობს ისიც გაანადგუროს,
რისი დაწერაც მარჯვენამ ჯერ ვეღარ მოასწრო.
ძალიან ხშირად როცა მარჯვენა ხელით გეხვევი,
მარცხენა ხელი უკუგაქცევს, რადგანაც მას არ
სჯერა შენი გულწრფელობისა და ფოთლებივით ფანტავს სიტყვების
წითელ ბაგეებს ჭრილობების უფსკრულებისკენ.
როცა მარჯვენა ხელი მთვარეს ეალერსება,
მარცხენას უცებ მზე ამოჰყავს, რათა გააქროს
ღამის ნათელი და რამდენჯერაც
მარჯვენა ხელი ნაპირებკეთილ მდინარეს ბაძავს,
მარცხენა ქედად იქცევა წამსვე
და გზებს უკეტავს მდინარის შრიალს,
ამიტომაც ძნელადმისაგნებს, ანუ ყველაზე ახლომდებარეს
მარად მარჯვენა ხელი პოულობს, იგი ტბა ხდება ზურმუხტისფერი
და აშრიალებს ზეცათა ნატიფ უსასრულობას.
მარცხენა ხელი არ ანთებს სანთლებს, არ წურავს ყურძენს,
არავის ლოცავს, არ ესალმება უცნობ-ნაცნობებს,
არ თესავს მარცვალს და მფლობელია მაინც მოსავლის,
იმარჯვებს მარად, თუმც იარაღი არასოდეს არ უხმარია.
იგი პირქუში განდეგილია, მუნჯი მისანი,
მდუმარების მდუმარებაა, რტოა მთვლემარე _
ყრუდ მოგუგუნე, ფსკერუხილავ ქვესკნელებისა.
როცა მარჯვენა ხელი გულგრილად შემოდგომის
ფოთლებს აიღებს, მარცხენა ფოთლებს ბგერებად აქცევს
და მასმენინებს ბაღის გულის ნაღვლიან ძგერას…
და მაინს არ ჩანს იგი არასდროს ჩემი მზერის მძიმე ღვინოში…
გადაშენებულ წყალთა ხმებია, ღამღამობით რომ
დგაფუნობს მასში და ზღვებდალეწილ ხომალდივით
ირწევა მასთან ჰაერი ცივი,
და რაწკუნობენ ნიჟარებიც უცხო ვარსკვლავთა სიგნალებივით.
მე მის ლანდივით ანარეკლს ვხედავ სასაფლაოებს შეხიზნულ ჯვრებში,
მიმატების ნიშნების დარად რომ აერთებენ
მკვდრებსა და ღრუბლებს… ის გაჩნდა ქართა შესაძრწუნებლად.
მე მხოლოდ მისი შემწეობით ვეხები შენი იდუმალების
უნაზეს სიმებს და არა თვალის მეშვეობით, რომელიც ძუნწად
მიახლოებს გრძნეულ ჰორიზონტს,
და არა ენის დახმარებით, რომელიც შენზე ათას სიცრუეს
თხზავს უსასრულოდ… ის ჩემი სულის მალემსრბოლია,
იგი ხსნის ფარდებს და ცოცხლობს მასში უდიადეს სიზმართა ექო.
მისი სისხლია ელვის ნაჟური, ღრუბლებიდან რომ გადმოიღვრება,
ჭექა-ქუხილის გაგონებისას ის ბუმბულივით ხდება მსუბუქი
და მიქრის სადღაც _ გაურკვეველი მიმართულებით…
ის მე მაშინებს.
მის ხელისგულზე გზათა ღმერთი დაიარება,
მაგრამ ვერ ვხედავ, რადგანაც იგი კამკამაა ყველა მნათობზე.
მაშინ, როდესაც ხატპეპელას ბოლო წამივით უიმედოდ
ეშვება დაბლა მარჯვენა ხელი, ის როდი ცხრება. _
ხავსს ეჭიდება… როცა ცისქცევას თავს გამოვაღწევ,
მარჯვენა ცრემლებს მალავს ჩემსას,
ხოლო მარცხენას არ რცხვენია გადარჩენისა.
როცა მარჯვენა ხელი ხესა ჭრის, მარცხენა მუშტს კრავს,
რათა ხის კვნესა გადამალოს და გახმობას გადაარჩინოს.
ის იკარგება დანაოჭებულ ღამის წყვდიადში _
ღვთიური ჩიტის სისხლში, როგორც
ფესვი ხვალინდელ ცის სიმაღლისა,
მისი ერთი ბოლო გულია, ხოლო მეორე _ სიყვარულის ფრთა,
მეც მასთანა ვარ _ ყველგანმყოფი და ყველგანმსუნთქავი.
იგი აშუქებს… მისი სხივები
ბავშვებია ამღერებული.
ხანდახან, როცა ზღვა ამომძახებს ჩემს ორეულს,
თავს ვეკითხები: ჩემმა ხელებმა ადგილები კი შეიცვალეს,
მაგრამ მარჯვენა რომელია? იქნებ ყველაზე ნაღდი მარჯვენა _
ეს მარცხენაა? და მწამს კიდევაც, რომ ზეციური
მოვლენაა მარცხენა ხელი! გესმის, უფალო,
მრუდეა-მეთქი, ჩემი მარჯვენა და სიცრუეს ამრავლებს მხოლოდ!
ჩვენ კი რატომღაც გვგონია _ კვალს მარჯვენა ტოვებს,
ჩვენც ვცრუობთ, როცა ასე ვლოცავთ ერთიმეორეს _
“ძმაო, მარჯვენა დაგელოცოს!”
და ასგზის ცრუა, ცრუა ფიცი ერთგულების დასტურად თქმული _
“აჰა, ჩემი მარჯვენა ხელი!”
მარცხენამ ბევრჯერ დაგვაბნია,
აი, თუნდაც _ სვეტიცხოველსაც სისხლიან მტვერში ამოგლაგნული
მარჯვენა ხელი როცა მივაჭდეთ, მარცხენა განა მოვისაკლისეთ?
იგი არც კი გაგვხსენებია, არც დაგვილანდავს,
რადგანაც გაქრა, კვლავ ცად მიიქცა
და აგიზგიზდა ვარსკვლავების ოკეანეში.
1976
* * *
ზღვამ დაგვანახა უნებურად
ჰორიზონტი და ევკალიპტი _ ჯვარი ციური
მდგარი სიკვდილის სამარეზე…
საათები კი დუმდნენ ამაზე.
1976
* * *
ესროლეს ფრინველს და აფართხალდა გასისხლიანებული ზამთარი,
ფოთლები _ გაფითრებული ბაგეები უხილავთა, დააკვდნენ მიწას…
დავიწყების მაღლა ბალახში აკვნესდა მზერა შენი, მარიამ…
1976
* * *
უცხო ყვავილად გათენებულმა კვლავ რომ დაბადე ზღვის ზედაპირი,
რა გეგონა შენ, გარდასულო, ვერ გიხილავდით?
1976
* * *
“მთავარია, ნუ ავჩქარდები” _
ჩაძირვის წინ ბევრს უფიქრია.
1976
* * *
უკვე სიზმრებშიც ვეღარ ვხვდებით ერთიმეორეს,
გარდაგვეცვალა “დღეს” და “გუშინ”,
მაგრამ რად არ ჩანს, ვინ გააქვავა ჩვენი “ხვალ”,
ჩვენი სადარდებელი?
1976
* * *
ის გადამალეს ამბორებმა _ უცხო ღმერთებმა.
როდი კვდება ადამიანი,
დრომ მოიგონა მიცვალებული.
1976
* * *
დროგამოშვებით ღვინო და მე ვეჩურჩულებით
მას, ვინც ყველას მკვდარი გონია.
1976
* * *
გველის სიკვდილს გავდა ის ღამე _
საზარელი და საცოდავი.
1976
* * *
შორს, შორს წავიდა ჩემი მეგობარი,
სიჩუმის ეჟვანი შეიბა ყელზე… და დღესაც მიხმობს.
როგორ უნდა გასცეს ბაგემ ეს ამბავი,
როგორ უნდა წეროს ხელმა ამაზე,
როდესაც ჩემი ბავშვის სიცილით იწყება
ჩემი ყოველი დილა.
1976
* * *
გადადეთ ეს წიგნი…
და დიდხანს იფიქრეთ საყვარელ ბილიკზე,
რომელსაც ნელ-ნელა ისრუტავს ბალახი…
ჩვენ მხოლოდ ასე თუ ვირწმუნებთ ერთმანეთს…
1979
სოხუმი
შენ ისეთი ნაღვლიანი ხარ დღეს
რომ ვეჭვობ გიცნონ დიდმა ქალაქებმა
შეჩვეულებმა შენი ქუჩების ჟრიამულს
შენს მოკისკისე დღეებს და
შენს თმაგაშლილ ღამეებს
არ დაიჯერებენ ისინი შენს მოწყენილობას
შენი ნაცრისფერი სანაპირო
მობუზულია ფრთამოტეხილ თოლიასავით
და უხმოდ სველდება
ნაცრისფერ წვიმაში
გულმოსულად სველდება
უცნაურად
თან მოხეტიალე ნისლის წყალობით
ხან ზღვაში აგრძელებს გზას და ხანაც
მთებისაკენ მიემართება
აწვიმს და აწვიმს
შენს მოწყენილ ბაღებს,
ყავახანებშიც აღწევს წვიმა
ღვინოშიაც იბუდებს იგი
ყავის დუმილშიც ისადგურებს და
აფორიაქებს მუსიკასაც
დამძიმებული ზღვა
საკუთარ თავში იძირება
ჩაფიქრებული ბერიკაცივით
მოსაბეზრებლად არწევს
ხომალდი ნავსაყუდარს
ნაღვლიანია შენი რეკლამებიც
თავიანთ მოკიჟინე ასოებს ისინი
უცვლიან ფერს და
წვიმას უერთებენ
ცუდადა დღეს შენი საქმე
ადამიანთა საუბრების ნაცვლად
შენს ტელეფონებში
უშორესი ოკეანეების
გაურკვეველი ხმებიღა ისმის
მთვლემარე კაცის თვალებივით
იხუჭებიან და ზარმაცად იღებიან
შენი კარები
მოჩანან ზოგან
მზესუმზირის გამყიდველები
და მთელი დღის განმავლობაში
ისინი მხოლოდ შენს ნაღვლიან
იერს ყიდიან
და ყიდულობენ
ეულად დგახართ შენ და წვიმა
და ეფერებით ერთიმეორეს
როგორც ორი შეყვარებული
განშორების წინ
ნავსადგურში
მაგრამ ისევე მიყვარხარ შენ
და მთელი დღის განმავლობაში
მეშინია სიტყვის ამოღების
რათა არ შეეშინდეს შენს წვიმას
და არ გადიკარგოს
და რათა არ გამიქრე შენც.
1983
უფალო, გამაყოლე ეს ქარი
უფალო, გამაყოლე ეს ქარი,
ზღვის ქარი, სველი ქარი, უფალო, ზღვის,
და ეს დღეც, ეს მწვანე დღეც
გამაყოლე,
და სარკმელში მომწყვდეული
ზღვის კუთხეც შორი _
ლურჯი, ლურჯზე ლურჯი,
ანგელოზის თვალივით კამკამა.
სულ ვუცქირო მინდა მათ, ვუცქირო
და ვესაუბრო
ისე, ვით მათთან ვსაუბრობდი,
რომლებსაც მთელი ჩემი სიცოცხლე
ვიგროვებდი გულში ნელ-ნელა…
ნუ დაიზარებ, უფალო, გამაყოლე
ზღვის ქარი, სველი ქარი, უფალო, ზღვის.
1984
ღამის ორი საათი.
სოხუმი.
შუაღამე. წვიმა.
მთვლემარე გემი.
ტუჩებზე მარილის გემო _
ამბორი ზღვის.
უკაკუნებენ შენი ფეხსაცმლები
სულშეწუხებულ ქვაფენილს.
არვინ გადმოგძახებს
მეორე ქუჩიდან მენავესავით:
“როგორა ხარ?” ან
“როგორ მიდის შენი საქმეები?”
უკაცრიელი სანაპირო.
ზღვის დუმილი ბრძნული.
სიცივე. პალმების ქარი.
მიყვარხარ.
ადგილშეცვლილი სახლები.
უპატრონო ძაღლი ცრემლივით
მოედინება ქუჩის ღაწვებზე
დაბრმავებული ლამპიონები. ფანჯრები.
მიყვარხარ.
ნეტავ მალე გამოჩნდებოდეს
მშობლიური სახლი. ნეტავ.
გამოიქცევა ბალახი ლეკვივით.
აგილოკავს ფეხსაცმელს.
და თუ მონატრებამ მუხლები მოგკვეთა,
ხელისგულებსაც აგილოკავს იგი.
სახესაც.
1983
* * *
ფრიალებს მშვიდად ჩემი ალამი სანაპიროზე
მაგრამ ვერავინ ხედავს რადგანაც
ლურჯია იგი ზღვასავით და
ყვითელია იგი მზესავით
ყაყაჩოსავით წითელია
ჰაერივით გამჭვირვალეა
და იქ სადაც ახატია მას
ხე მთა ღრუბელი თუ ქალაქი
სინამდვილეშიც შრიალებს ხე
მთა დგას ღრუბელი მიცურავს ცაზე
და ხმაურობს ჩემი ქალაქიც
და არვინ ეჭვობს რომ ყველაფერი ეს
და კიდევ მრავალი
გნებავთ უამრავი რამ
რასაც კაცის ადნება მზერა
დროშაა ჩემი
დილის ნიავში მოფრიალე
მშვიდი მარადი
1984
გაგრის მონატრება
ღამდებოდა
მეტკინა მცურავი ცა
ალისფერი და
მომენატრე
მზერას მობეზრდა
მძიმე ლანდები მიწის
მინდვრების მწვანე
მიმოქცევა
მობეზრდა სმენას
დაკლაკნილი ხმა მდინარისა
გულს დაგუბებული საუკუნე
და აი სადღაც მაღლიდან
შენი ზღვის დაღლილმა
ფერმა მითხრა
მალე მთვარის შუქად ვიქცევი
და ქალმა ამაყმა ზეციერმა
მსგავსმა უშორესი მელოდიისა
მსგავსმა უეცარი ამოკვნესისა
გაიელვა მოგონებაში
ის კი არადა
შავი ღრუბლების დარი
სველი თვალებიც ვიხილე მისი
ისე მომენატრე
მზერის ქალაქო
ისე მომენატრე
და მერე როცა ცა დაიხუჭა
და მოვიდა ქარი
მშრალი წვიმა
ვიგრძენი თუ როგორ
ჩამეღვარა სისხლში
შენი სიმსუბუქე
და ჩემი სხეული იმავე წამს
გაემგზავრა შენკენ
ფარფატით
გულმა კი ისე
დაიწყო კაკუნი
თითქოს ვიღაც ხეს ჭრიდა
ჟოეკვარას მძინარე ბაღში
1984
დილა
მკვდარი ჩიტიც გალობს
1984
გაგრა
აი შენი გაგრა
მისალმება ლურჯი ღრუბლის
მშვიდი შუქით
და ზაფხულის ფერით
ანთებული სახე
ქალის
აი შენი გაგრა
თიხასავით ძველი
ალბათ უფლის ნებით
ჩამოღვრილი სევდა
დღეთა
აი შენი გაგრა
აფრენილი
მზერის ზეცასმიღმურ ფრთებით
და სამყაროს მბრწყინავ
ცრემლში ჩაკარგული
სადღაც
აი შენი გაგრა
1985
წელიწადი
იანვარი
ვარსკვლავთა
უმშვიდესი
ხანძრის
ფერფლია
თოვლი
თებერვალი
არ აძინებდა ფანჯრებს
ღრუბლიანი ქარი
ქარებიანი წვიმა
წვიმებიანი ღამე
და რადგან ღამე მარტო
იყო და წვიმაც მარტო
იყო და ქარიც მარტო
იყო
კვნესოდა სახლი
მარტი
აფრინდა ყლორტი
ჩიტი და წვიმა
აპრილი
ვარსკვლავი რომელიც ჯერ არ იყო ვარსკვლავი
და ნამად თრთოდა
მწვანე მინდორზე
ეჩურჩულებოდა ადამიანს
რომელიც ჯერ არ იყო ადამიანი
და ბალახად სუნთქავდა
დილის ნიავში
როცა კაციშვილი კლავს ცას
ამბობდა ვარსკვლავი
ცუდი ნიშანია ეს ვარსკვლავისათვის
მაისი
უნაზეს ვარდზე დაცემული
ნორჩი ფოთოლი ხის
როგორც ზღვა მწვანე
ვეება
განთიადის ხანძრით
ცად ატყორცნილი
ივნისი
ქვიშაში ნაპოვნ
ქვის თვალებიდან
მიყურებს ზღვა შეყვარებული
ივლისი
სიცხით მოთენთილ
ბალახში ვწევარ
სიჩუმეა
დაქანცულია სამყაროს ხმებიც
და საცაა გიგანტური მწერი
ჩამავლებს ფრთას და
მეც
მუსიკასავით მსუბუქი
ავფარფატდები და
ბოლოს და ბოლოს
შევურიგდები ცას
აგვისტო
ქარმა პეპლები
წარმავალი ზაფხულის თეთრი
ნაპერწკლები
აიტაცა მოულოდნელად
სექტემბერი
შენ აგვისტო არ გქვია უკვე
შენ გაყვითლდი
გცივა და თრთიხარ
და შენი გულიც გაფაციცებით
კაკუნობს ჭადრის ხმელ ფოთლებში
რომლებიც ჯერ არ გაუწირავს ქარს
კაკუნობს
და რაღაცის
მოლოდინშია
ოქტომბერი
მზერა უცნობი ქალბატონის
ხეს მომწყდარი
ლაღი ფოთოლი
მიირწევა ზღვის გრძნეულ ქარში
წამიც და
გაქრება სამარადისოდ
ნოემბერი
და დააფრინდა თეთრი თოლია
გათოშილი ხომალდის ანძას
და იქცა ხომალდი
ფრთოსნად
დეკემბერი
მე შემოდგომა ვიყავი და
შენ გაზაფხული
ზაფხული ვიყავი მე და
შენ კი ზამთარი
და აი კიდევ ერთი წელი გავიდა ისე
რომ არაფერი აღარ შეცვლილა
მე გაზაფხული ვიყავი და
შენ შემოდგომა
ზამთარი ვარ მე და
შენ კი ზაფხული
1984
შავი ზღვა
უცხო ქალაქის სასტუმროში
ვიგონებდი მზერას, რომელიც
ჩემთვის ყოველთვის გავდა მუსიკას
გადაქანებულს უფსკრულის თავზე…
ამ დროს ოთახში ამობუყბუყდი,
დატბორე უმალ დერეფანი,
კიბე, დარბაზი…
თუმცა არ იყო მოულოდნელი
შენი სტუმრობა _
რამდენიმე საათით ადრე
მარილისა და წყალმცენარეთა
სუნით გიცანი,
და უმშვიდესი ხმითაც, რომელიც
საყვარელ ხმაში მეშლება მუდამ,
მაგრამ მაინც შევკრთი რატომღაც.
გამოვედი გარეთ… შენ უკვე
დაგეფარა მთელი ქალაქი.
თვალანთებულმა ავხედე ღრუბელს _
ფსკერს უხმოდ მცურავ _
აფროსანისა…
და მთელი ღამის განმავლობაში
შენს ქვიშაზე დავირწეოდი.
ბრწყინავდნენ ირგვლივ ქაფშიები
ვერცხლისფერი ნათურებივით,
მივბორძიკობდი ზღვის ვარსკვლავებზე,
თან მედუზებს ვეფერებოდი,
აძინებდა ნიჟარებს მთვარე…
ვჩურჩულებდი და ვჩურჩულებდი
შენთან ათასი წლის უნახავი
სახლიკაცივით,
სულმოუთქმელად გიყვებოდი
ათასგვარ ამბებს.
მიმიხვდი, მგონი _
უშენოდ ყოფნა არ შემიძლია…
და როცა მოსვლა გიძნელდება,
მე ვხუჭავ თვალებს
და ყურებზე ვიფარებ ხელებს,
რათა გავიგო შენი შორი
გულისკაკუნი…
და შენი ხმაც არ აგვიანებს _
შრიალებს ჩემში.
ეს იმიტომ, რომ
შენ ჩემს
სისიხლში და ჩემს სუნთქვაში
ბევრად მეტი ხარ,
ვიდრე ხმელეთის ხელისგულზე,
ანდა თვალებში.
1986
* * *
სულ რამდენიმე საათი და…
დიდ ქალაქში ჩაგიყვანს
დილის მატარებელი.
გახსოვდეს _
იქ უამრავი საქმე გელოდება.
გახსოვდეს _
შენ უკვე სერიოზული კაცი გონიხართ
და ამიტომაც
არ დაიმგზავრო სოხუმი და გაგრა,
არ გაიხსენო ზღვა!
თორემ ვინ იცის _
ზღვამ შეიძლება იქაც გიმუხთლოს,
აგაჩქარებინოს ფეხი,
როგორც ბავშვობაში,
სანაპიროსთან მიახლოვებისას,
წაბორძიკდე და…
ანდა სულაც გადაგავიწყოს
ფრიად საჭირო რამეები.
არ გაიფუჭო საქმეები, იცოდე!
არ დაიმგზავრო სოხუმი და გაგრა!
არ გაიხსენო ზღვა!
1987
ორშაბათი
ვერ მოისხი, სულო, ფრთები,
კვლავ შემოგხვდა ორშაბათი,
ფრთები ვერ მოისხი, სულო…
მაღლა ღმერთი დააბიჯებს,
დაგრუხუნებს დინჯად, მძიმედ,
ღმერთი დააბიჯებს მაღლა.
დაბლა არწევს ზღვის დუმილი
ქვიშის გაგრძელებულ კვნესას,
ზღვის დუმილი არწევს დაბლა.
ნიავს სუნთქვა უხშირდება,
ნიავს _ მომაკვდავ ქარიშხალს,
სუნთქვა უხშირდება ნიავს.
გუბურაში ცა ეცემა,
ცა _ დაჭრილი თებერვალი,
ცა ეცემა გუბურაში.
გეპარება ნელა, ნელა
ცივი სუნთქვა შემოდგომის,
ნელა, ნელა გეპარება.
მაგრამ შენ რა დაგაძინებს,
ლურჯი წვიმით სხივჩამდგარო,
შენ რა დაგაძინებს განა _
ცრემლით დამძიმებულ თვალთა
მზერა გახსოვს უძველესი,
სითბო გახსოვს უშორესი,
ულბილესი გახსოვს შუქი
ცრემლით დამძიმებულ თვალთა.
ელი როდის გამოჩნდება
ქარი აბორბალებული,
როდის გამოჩნდება, ელი.
როდის ზღვა მოგესალმება,
გახდება ნათლისმცემელი,
ზღვა მოგესალმება როდის.
ღვთისმშობელის _ დილის მზერა
როდის მოგესალბუნება,
მზერა დილის _ ღვთისმშობელის.
ვერ მოისხი, სულო, ფრთები,
გაწევს მხრებზე ორშაბათი,
ფრთები ვერ მოისხი, სულო…
1988
შუაღამის ხე
შარშან სოხუმის ბოტანიკურ
ბაღს შეემატა იდუმალი
ქვეყნის მცენარე _ შუაღამის ხე.
ის ბინდისფერმა კაცებმა დარგეს
შუაღამისას.
შუაღამის ხესთან ფირფიტა
ციმციმებს თეთრი,
ლურჯი წარწერით _ “შუაღამის ხე”,
ოღონდ ესაა, თვით ხეს
ვერავინ ხედავს, რადგანაც
ვერ ეტევა ის მზის ჩარჩოში,
ხოლო ღამით კი, ბოტანიკური
დაკეტილია.
ლაპარაკობენ, რომ უცხო მიწის
ნაკადულების დაკლაკნილი
ხმები ირევა მის გარშემო
და მის უხილავ სიმწვანეში
ყელყელაობს
ამომშრალ ზღვათა
ცხენთევზების უტეხი რემა.
გარდა ამისა, ამტკიცებენ, რომ
წრიალებს მასთან უჩინარი ზარის წრეები _
თვალები ღამის,
ნაღვლიანი და ცრემლმორეული.
ბოტანიკური ბაღის უწყინარ
დღესასწაულს
შეენივთა უცნობი სევდა.
შუაღამის ხის ხილვას ვცდილობ
მთელი წელია,
მაგრამ ამაოდ…
არც ხმები მესმის
მის ტოტებში ჩაბუდებული
მე, რომელსაც ხშირად მინახავს
ხის აყვავების მოლოდინში
თვით აყვავებულ მებაღეს მხრებზე
ჩიტები როგორ ასხდებოდნენ,
ის კი არადა,
წივილიცა და ფრთების დგაფუნიც
გამიგონია თოლიას კვერცხში.
მან მხოლოდ ერთხელ გაიელვა
ჩემს სიზმარში შუაღამისას,
გაიმეორა საყვარელი სახის ნაკვთები,
ვერცხლის ძაფებით დაბურდა ზეცა…
ძლივს მოვასწარი მეხილა მისი
აქაფებული ვარსკვლავები
როგორ ლაღობდნენ
და ტრიალებდნენ მის გარშემო,
როგორც წისქვილის დოლაბში ოქროს
მარცვლები ყანის…
მას შემდეგ სიტყვას
დავძრავ თუ არა ამის შესახებ,
ქრება უმალვე სიზმრისეული შთაბეჭდილება.
ვფიქრობ, ოდესღაც, უხსოვარ ჟამში
ეს ჯადოსნური ხე ხარობდა
ყოველ მიწაზე,
მაგრამ ენათა გამრავლებულმა,
მოგუგუნე ხანძრებმა აღარ
დაინდეს და გადააგვარეს.
ამიტომაც ემალება კაცს
ხიზანი ღამის.
ვფიქრობ, მან, ვისაც მისი ხილვა სურს,
ჯერ მდუმარება უნდა ისწავლოს.
ერთ მშვენიერ დღეს, ვიცი, იგი
წარმომიდგება მთელი თავის დიდებულებით,
მომაჯადოებს უცხო სიჩუმით,
აყვავილდება ჩემს სუნთქვასთან
ერთად და უმალ
ცრემლად მექცევა.
ეს, ალბათ, იმ წელს მოხდება, როცა
უკანასკნელად ვიმოგზაურებ
მე შენს თვალებში.
1988
ოკეანე
მე ოკეანე არ მინახავს,
თუმცა მესმოდა მარად ხმა მისი _
პირველყოფილი,
ხმა _ მსგავსი ქალის ამოკვნესისა…
მოირწეოდა ზღვის ზედაპირზე,
მიხმობდა იგი ხმა ლურჯ ყურეში
და დიდხანს, დიდხანს ელოდა პასუხს.
მე ოკეანე არ მინახავს,
მაგრამ ის დღესაც
ერთგულად და დაუზარელად
მიბრუნებს იმ ხმით სახებას ქალის,
ქალის, რომელიც მიყვარდა ერთ დროს,
ქალის, რომელიც არასოდეს განმეორდება
და ვისთვის უკვე
მე კარგა ხნის გარდაცვლილი ვარ.
1988
ალმოდებული ჟირაფი
ხანდახან როცა
საღამოს წითელი მარმარილოს
ფრინველები
კირჩხიბს გამოცდებიან და
ჭრილობიდან გამოქცეული
სისხლივით მძიმედ ეშვებიან
იასამნისფერ ჰორიზონტზე
გადმოდის ზღვით
ალმოდებული ჟირაფი
უზარმაზარი
შეძრწუნებული
სასოწარკვეთილი
ლაღი ამაყი
ქარბორბალასავით მოაპობს ზღვას
ზაფრანისფერს
ვით ხოდაბუნს
მოარღვევს სანაპიროს
შუაში ხლეჩს ქალაქს
ამსხვრევს დღეს და
საღამოსთან ერთად
ადის სადღაც შორს
ულურჯეს მთაზე
და ქრება მერე
მისი გიჟური სრბოლა
ჟრჟოლასავით დაუვლის გარემოს
მისი ხორშაკი ქარი
და მხურვალე სუნთქვა
ავარვარებს ქვაფენილებსა და სახურავებს
ნისლავს ვარსკვლავებსა და სანათურებს
აჭკნობს ყვავილებსა და შადრევნებს
და კიდევ
წვავს ქაღალდს რომელზედაც
ლექსები უნდა
დაწერილიყო
1989
ბებერი
ესაუბრები ზღვას და იგი
სულაც არ არის შენი
წასულა
თენდება დღე და მშვენივრად ხედავ
სულაც არ არის შენი
სხვისია
დღეს გული ვისაც დაუდუმდება
შენ არ იქნები
და ვისაც ტყვიას ჩაუღვენთავენ
სხეულში
ანდა ვინც თავს მოიკლავს
არამც და არამც
შენ არ იქნები
და მაინც მაინც
ზღვა რომელსაც ესაუბრები
წასულა უკვე
და დღე რომელსაც ბალღივით უხმობ
უკვე სხვისია
1988
* * *
შენ გაქრი ჩემი მოგონებიდან
შენ გაქრი ჩემი სინანულიდან
შენ გაქრი ჩემ ცხოვრებიდან და
ის კი არადა ჩემს სიკვდილშიაც
აღარ დაგრჩა
ბეწვისოდენა ადგილი
1988
* * *
მე უნდა გავმხდარიყავ ვარსკვლავთმრიცხველი
თითოეული ვარსკვლავისათვის დამეკრა თავი
მათ დედოფლურ სხივებს გავსაუბრებოდი
მე უნდა გავმხდარიყავ ვარსკვლავთმრიცხველი
მე უნდა მემღერა საგალობლები
ცათა და გრიგალთა სადიდებელი
წყალთა და ბალახთა მოსაგონარი
მე უნდა მემღერა საგალობლები
ჩემს სისხლში უნდა ეკივლა გაზაფხულს
ჩემი გულიდან უნდა ამოფრთხიალებულიყო
ფრინველი
თბილი ზღვებისა და ზმანებების
ფრინველი
ჩემს სისხლში უნდა ეკივლა გაზაფხულს
მაგრამ აი ხედავ
რა დღეში ჩავვარდი
ვეძებ და ვერსად ვპოულობ
ვარსკვლავებს
ვმღერი და ბაგეზე მაკვდება
გალობა
მიყვარხარ
შენ კი შენივთებიხარ
სხვა ქვეყანას და სხვა საუკუნეს
1988
შუადღე დაბადება
ვისი ხმა ისმის
ასე შორიდან
იკითხა ჩიტმა
ბგერაგაუმტარ სიჩუმეში
და ამ დროს ტყვიამ
გაბზარა შუაღამე
და აჟღრიალდნენ ზარები ვერცხლის
ბზარში წითელი ფერი
ამოკვნესდა
ციური მცენარე ველური
და გაბზარული ელვა
ქვითინით დაემსხვრა
ალისფერ კლდეებს
ალისფერ მდინარეებს
ლურჯ ოთახებში
სარკეებმა გაიმეორეს
სისხლისფერი ღრუბლის კივილი
ვისი ხმა ისმის
ასე შორიდან
იკითხა ჩიტმა
და მართლაც შორს შორს
ღმერთის ხელისგულიდან
გალობასავით ამოფრთხიალდა
შენი მშვიდი
გრძნეული ლანდი
1989
* * *
იელვე კაცში, სინანულო, და
გაახევე გზაზე,
მერე წარსულში გადახიზნე,
ქარიშხალს მიეც ფოთლად.
შემისმინე მე, მდინარეო, და
განუდექი მას, მწყურვალს,
წვიმებით აღარ წაშალო, ცაო,
მისი გნიასი გვალვის.
შენია იგი, სიყვარულო, და
აღარ გაიაკრო ახლოს,
შენი სიმღერები აგალობე,
მარად აძებნინე თავი.
ცოდვაა იგი, იასამანო, და
მოანატრე ზეცა,
სევდის თვალები მოალანდე _
შენი სიმშვიდით სავსე.
ისევ მიხედე მარტოსულს, დედაო, და
ისევ მიუმატე ზღვის დროს,
ცრემლთა ბებერი მოსავალი
ისევ დაადინე ღაწვზე.
ასე თუ იხსნით მას, ძვირფასებო, და
ასე გამოგლიჯავთ კივილს,
რომელიც მიწის ტოლია, იავ, და
მსგავსი მომაკვდავ ბალღის.
1980
ფრაგმენტები სექტემბრის დღიურიდან
2. IX. ნაკადულების სამყაროა ჩვენი სამყარო,
მათი ფსკერიდან იწყებს აფრენას ყველა მწვერვა-
ლი, მათთან შრიალებს ტყეების მწვანე კვამლი
და ხმები მოწკრიალებენ უხილავი მნათობებისა…
და გიკვირს განა _ ჩვენთვის სიტყვას რად
ვერ იმეტებს კაცი მათ ნათელს დაწაფებული.
3. IX. ზღვა ისევ წვიმდა, მთვარეს ისევ წე-
წავდა ქარი, თვალები ისევ ვეღარ ცნობდნენ ერ-
თიმეორეს…
6. IX. ჩვენზე ბედნიერი არავინაა, უცნობო.
თუმც არასოდეს არ შევხვდებით ჩვენ,
არც გავუღიმებთ ერთიმეორეს, არც სიტყვებს ვე-
ტყვით გამამხნევებელს, არც გვეწყინება რამ
ერთმანეთის, არც არაფერი გაგვიხარდება… და
მაინც, მაინც არავინაა ჩვენზე ბედნიერი ქვეყნად,
უცნობო, _ ჩვენ ერთმანეთს ხომ
არ მოვუკვდებით აღარასოდეს.
6. IX. მარადისობა ჩიტებით სავსე ცის თავა-
ნია, სადაც ჟღურტულით დაფრინავენ ბავშვთა გუ-
ლები.
7. IX. … და ჩვენ დავადგით ფეხი მწვერვალს
და მოკვდა მწვერვალი…
11. IX. იგი, რაც ერთხელ იფეთქებს გულში, სა-
მყაროში ჟღერს განუწყვეტლივ.
11. IX. განა რომელიმე სოფელში ან ქალაქში,
განა რომელიმე ქვეყანაში ან კონტინენტზე მი-
წის უმცირეს გორახს მაინც ეუფლებიან სამარეე-
ბი? გულია მათი ერთადერთი სამკვიდრებელი.
15. IX. ჩვენ ისევ შევხვდით… “მახსოვხართო” _
ეს წამოცდა მზერას თქვენსას და “მშვიდობი-
თო” _ თქვა თქვენმა სახემ… როგორც ფრინველი
მკერდგაპობილი, ზღვის თავზე წამით გაქვავებუ-
ლი _ შეჩერდა დილა.
16. IX. … და როგორც ხიდან გადმოვარდნილი
კაცი დაეძებს ტოტებს ჰაერში, ვეძიებ ისე ხან-
დახან ზღვას სანაპიროზე და ვერ ვპოულობ…
17. IX. ისეთი ბნელი იყო ის ღამე, რომ შეგე-
შინდა თვალის დახუჭვის.
17. IX. ისევ ის სახე _ სიზმრებიდან გადმო-
ხვეწილი _ ღია კარებში მდგარი მოხუცი, გაჯავ-
რებული, ხელში მარადი პურით და ღვინით.
“მშვიდობით” _ მითხრა მან მისალმების ნაცვლად
და სწრაფად მიხურა კარი.
19. IX. როგორც მორევში გადაგდებული ლოდი,
ბუშტუკებგამრავლებული _ სხივმოგიზგიზე
სახლის ლანდი გაქრა უეცრად ღამის წყვდიადში.
21. IX. როდესაც ბავშვი მთელი არსებით ყურს
უგდებს წვიმას, ეს იმას ნიშნავს, რომ მან და-
კარგა უკვე რაღაც სამარადისოდ.
21. IX. ისე ერთგულად ხმებიან ხმები შემოდ-
გომის ხეივნებისა, რომ გეგონება ატყუებს
ვიღაც _ საცაა ისევ დაბრუნდებითო.
22. IX. დღე უცნაური: სცენა _ მწუხარე,
ვით დაცემული ზეხორციელი, ფრთებმაგიური როი-
ალი ქალაქის თავზე, ხმები _ გარდასულ საუ-
კუნიდან გამოჟონილი, ხეთა რტოები მარტოო-
ბას მიღწეულები, ვიოლინოდ გარდაცვლილები.
24. IX. დაახლოებით ასეთივე დღეს _ ამ ბალა-
ხების შუქი დაბინდავს ცისკენ აღმართულ მუსი-
კას და ცას. დაახლოებით ასეთივე დღეს დაგმა-
ლავენ შენ ქუთუთოებს ქვეშ _ თვალთა მარილ-
ში, და არასოდეს აღარ გაგცემენ.
25. IX. ლოცვასავით დიადი ქალი, ჩანჩქერივით
თმებსხივოსანი, ტოვებს ზღვის წიაღს… ასე მხო-
ლოდ ალვა ამოდის ცით მოხმობილი წვიმიდან
რტოებაქაფებული, ბედნიერი, ფოთლებკრიალა.
29. IX. ის არ ცხოვრობდა არასდროს ჩვენთან…
როცა ოთახში დაიდო ბინა, შევარქვით ეჭვი,
როცა ნახევარ სახლს დაეუფლა _ ვუწოდეთ ში-
ში, და როდესაც დაიპყრო სახლი _ “სიყვარუ-
ლოო” წამოცდა ბაგეს და ავქვითინდით მოულოდ-
ნელი გამოცხადებით აღტაცებული.
1980
გაუგზავნელი წერილებიდან
ისევ მახსოვხარ… ეს იმას ნიშნავს, რომ წა-
მიერად გიგონებ კიდეც… და თუ გიგონებ, ეს იმას
ნიშნავს, რომ წამიერად გინატრებ კიდეც… და თუ
გინატრებ, ეს იმას ნიშნავს, რომ წამიერად მიყვარ-
ხარ კიდეც… და თუ მიყვარხარ, ეს იმას ნიშნავს,
რომ წამიერად შენთან ვარ კიდეც…
და თუ შენთან ვარ, ეს იმას ნიშნავს, რომ წა-
მიერად მოვმკვდარვარ კიდეც.
1980
* * *
ცეცხლო,
შენ მაშინ უმუხთლე მიწას,
როცა აჩუქე ზეცას ხეები.
1980
საბავშვო ბაღისაკენ მიმავალი ბავშვის ფიქრები
*
ჰყავთ ნეტავ ხეებს აღმზრდელები?
თუ კითხულობენ ისინი სიას?
თუ პასუხობენ ხეები _ “აქ ვარ”?
ანდა მორიგე ხე თუ ამბობს _
“ესა და ეს ხე დღეს ავად გახდა,
აღარ მოვაო…”
აქვთ ნეტავ ხეებს საბავშვო ბაღი?
თუ უცდიან ისინი დედებს ექვსი საათის
შემდეგ კარებთან?
და როცა დედა აგვიანებს,
თუ ტირიან ხეები მაშინ?
*
რატომ წრიალებს ეს ძაღლი ასე?..
ალბათ, დედა დაკარგა სადმე,
დილიდან ეძებს მის ნაკვალევს
ეზოში, გზაზე……
*
ქორწილზე ბევრად მეტი ყვავილი
პანაშვიდებს აქვს…
*
მდინარის პირას ზეწარს წურავს
მოხუცი ქალი…
ზეწარი გედად იძერწება
ქალის
ხელებში
თანდა –
თანობით…
უკვე ყელიც კი გადააჭდო
გედმა ქალს მხარზე,
ფრთებიც გაშალა და
საცაა აფრინდება კიდეც.
*
თვალშიც ყოფილა წყალი…
*
ზეცას ჩამოტყდა ელვა
ტოტივით…
*
ის ოთხ კაცს მოყავს _
მკვდარი,
დაავიწყდა მას სიარული.
*
სამი დღე წვიმდა
და მერე, როცა
გაქრა ნისლი და
მოკვდა ღრუბელი,
მინდორი იშვა.
* * *
რა უსასრულოდ იცვლიდნენ სახეს
ყაყაჩო და მწვანე მინდორი,
ხან მინდვრის ტოლი იყო ყაყაჩო,
ხან ყაყაჩომდე მცირდებოდა მინდორი მთელი.
1980
კოლექციონერი
რა აღტკინებით აგროვებდი, დალოცვილო,
ქვებსა და ღრუბლებს, ბალახებსა და თევზებს,
ქარებსა და ცხოველებს, ხეებსა და ზღვებს,
ფრთოსნებსა და მდინარეებს,
მიკრობებსა და ვარსკვლავებს,
წამებსა და ადამიანებს…
ზიხარ ახლა და თავს იმტვრევ:
რა იქნა კაციშვილი? რა იქნა კაციშვილი?
რა იქნა კაციშვილი?..
1980
* * *
უნდა ჩურჩულებდე შენ, ცაო,
ჩვენს ბაღებში და შენ
ჩუმად ხარ.
უნდა საუბრობდე შენ, ცაო,
ჩვენს დღეებში და შენ
ჩუმად ხარ.
უნდა კიოდე შენ, ცაო,
ჩვენს სიტყვებში და შენ
ჩუმად ხარ.
1980
* * *
გესმის? _ ეს მე ვარ, კაცი, რომელსაც შენ უყვარხარ,
მაგრამ შენ არ ხარ, არც იყავი და არც იქნები…
და გნატრობ მარად _ გაქვავებულს იდუმალ წამად,
მაგრამ მეც არ ვარ, არც ვიყავი და არც ვიქნები…
ხომალდებს ლეწავს უთენია ზღვა უხილავი
და რეკავს ზარი:
სად ვართ ჩვენ, ჩემო სიყვარულო,
სად ვართ ჩვენ, სად ვართ?
1980
* * *
რაც მთავარია, არის ზღვა, მისი
ტალღები ზეცას
აღუვლენენ ულურჯეს ლოცვას,
გადიქროლებენ ღრუბლებად და
უთეთრეს თოვლის
დუმილად ქალაქს მოაკითხავენ.
და იტყვის ვიღაც:
არის თოვლი, რაც მთავარია!
1980
* * *
იმ ქაღლადიდან, რომლისგანაც
ავადმყოფი ბავშვი საცაა ააგებს ხომალდს,
მოგრიგალებს ზღვა და ჯებირებს გამოღწეული
ზვირთების ლურჯზე ლურჯი წინწკლები
მისველებს მზერას.
1980