გურამ მირიან ოდიშარია (Guram Odisharia, დაიბადა 1951 წლის 24 სექტემბერს, საქართველო, აფხაზეთის ასსრ, ქ. სოხუმი) – თანამედროვე ქართველი პოეტი, მწერალი, დრამატურგი, საზოგადო მოღვაწე, ათზე მეტი ეროვნული და საერთაშორისო პრემიის ლაურეატი. მისი ნაწარმოებები 20-ზე მეტ ენაზეა თარგმნილი. ის ცნობილია, როგორც ომების მოწინააღმდეგე, ქართულ-აფხაზური, ქართულ-ოსური, კავკასიური, ევროპული შეხვედრების აქტიური მონაწილე, ნებისმიერი უმწვავესი, მათ შორის, უპირველესად, პოლიტიკური პრობლემების მხოლოდ დიალოგის, მშვიდობიანი მოლაპარაკებების გზით გადაწყვეტის პოპულარიზატორი.
დაიბადა სამხედრო ოფიცრის ოჯახში. დედა მასწავლებელი ჰყავდა. 1975 წელს დაამთავრა სოხუმის პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორია-ფილოლოგიის ფაკულტეტი.
სხვადასხვა დროს ჟურნალისტად მუშაობდა რადიოსა და გაზეთების რედაქციებში. 1987-1994 წლებში ლიტერატურულ-საზოგადოებრივი ჟურნალ „რიწის“ მთავარი რედაქტორია.
2012-2014 წლებში იყო საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრი. 2014 წელს, როგორც მინისტრმა, ბერლინში ხელი მოაწერა დოკუმენტს, რომლის მიხედვითაც 2018 წელს საქართველო გახდა ფრანკფურტის (გერმანია) წიგნის ბაზრობის „ საპატიო სტუმარი.“
ქართულ-აფხაზური შეიარაღებული კონფლიქტის (1992-1993 წწ) შემდეგ ცხოვრობს თბილისში. 1993 წლის ოქტომბრის დასაწყისში, ომის დასრულებისას, მან გადაიარა საკენ-ჭუბერის უღელტეხილი, სადაც ასობით ადამიანი დაიღუპა. ის დღეები მან აღწერა თავის ცნობილ ნაწარმოებში „ დევნილთა უღელტეხილი.“
ის გახლავთ კონფლიქტოლოგიც და 60-ზე მეტი ქართულ-აფხაზური, ქართულ-ოსური, კავკასიური, საერთაშორისო კონფერენციებისა და შეხვედრების მონაწილეა.
როგორც მწერალი, ხშირად მოგზაურობს კავკასიაში, ასევე ევროპისა და აზიის ქვეყნებში, ესწრება თავისი წიგნების პრეზენტაციებს, ხვდება მკითხველებს, სტუდენტებს.
ჰყავს მეუღლე და ქალიშვილი.
შემოქმედება
გურამ ოდიშარიას პირველი ლექსები და ნახატები (ის ხშირად საკუთარ წიგნებს მხატვრულად თავად აფორმებს) ჯერ კიდევ მისი სკოლაში სწავლისას იბეჭდებოდა.
ის 10 პოეტური წიგნის ავტორია. ლიტერატორებმა განსაკუთრებული შეფასება მისცეს მის პოეტურ წიგნებს: „საგალობლები შენთვის“, „წვიმის გამოხმობა“, „ზღვის გასაღები“, „მშვიდობა სახლსა ამას“, „შვიდი სურათი ბავშვისათვის“.
ოდიშარიას პოსტავანგარდული ლექსები და პოემები ნაკარნახევია მისი მშობლიური ქალაქის ეგზოტიკით, ზღვისა და ზღვისპირეთის ფლორის სიურეალისტური პეიზაჟებით. კრიტიკოსები მას ხშირად მოიხსენიებენ, როგორც „ზღვის პოეტს“. მისი პოეტური ნაწარმოებები თარგმნილია 10-ზე მეტ ენაზე და საქართველოს საზღვრებს გარეთ, რამდენიმე ქვეყანაში, ცალკე წიგნებად არის გამოცემული.
აფხაზეთში წარმართული შეიარაღებული კონფლიქტის შემდეგ, თბილისში ცხოვრებისას, მან მოთხრობების, პუბლიცისტური წერილების რამდენიმე კრებული და 5 რომანი გამოსცა.
მისი რომანებიდან განსაკუთრებულად პოპულარული გახდა: „სოხუმში დაბრუნება“ (1995), „შავი ზღვის ოკეანე“ (2000) და „პრეზიდენტის კატა“ (2007. ეს რომანი 15 ენაზე ითარგმნა).
მისი რომანებისა და მოთხრობების მთავარი თემაა: სსრკ-ს ნგრევის შემდგომი პერიოდის თავისებურებები საქართველოსა და კავკასიაში; ომისა და მშვიდობის, სიყვარულისა და სიძულვილის არსი XX საუკუნის დასასრულსა და XXI საუკუნის დასაწყისში (საქართველოს მაგალითზე); მწერლის მშობლიური ქალაქის მცხოვრებლების ომამდელი, ომისდროინდელი და ომისშემდგომი მხიარული თუ ტრაგიკული ამბები; ურთულეს და ექსტრემალურ სიტუაციაში დაპირისპირებულ მხარეს მყოფი ადამიანების მიერ ერთმანეთის სიკვდილს გადარჩენისა და თანაგრძნობის ისტორიები; შეიარაღებული კონფლიქტის შედეგად დევნილების ომამდელი თანაცხოვრების ნოსტალგია და მათი იმედები; შავი ზღვა, როგორც მწერლის პროზაული ნაწარმოებების მთავარი გმირი და საზოგადოებების მულტკულტურული კვეთის ფენომენი; იმ ახალი ხედვების ძიება, რომელიც გზას ახალი ჰორიზონტებისაკენ ხსნის და ხელს უწყობს ომის მიზეზით დაპირისპირებულ მხარეთა ურთიერთობების აღდგენისა და განვითარების პროცესს.
პოპულარობით სარგებლობდა გურამ ოდიშარიას პიესის მიხედვით დადგმული სპექტაკლი „ზღვა, რომელიც შორია“ (2005. პიესა დადგა ცნობილმა რეჟისორმა თემურ ჩხეიძემ). 2010 წელს ხელისუფლების ზოგიერთი მაღალჩინოსნის ზეწოლის შედეგად სპექტაკლმა არსებობა შეწყვიტა, რადგანაც სპექტაკლში მწერლის მიერ წარმოჩენილი იდეები ქართულ- აფხაზური კონფლიქტის მშვიდობიანი დარეგულირების შესახებ არ ემთხვეოდა მათ პოზიციას. მაშინ იგივე ბედი ეწია გ.ოდიშარიას თანაავტორობით განხორციელებულ მეორე სპექტაკლსაც “გამარჯობა, სოხუმო”.
გურამ ოდიშარიას ახალი რომანი „შენთანუშენოდ“ 2019 წელს გამოიცა.